Home   Lijst Zoeklicht artikelen


2023 - nr. 05

Israël is in crisis

Israëls voortbestaan wordt ook van binnenuit bedreigd

Israël is in crisis
Dit jaar bestaat de staat Israël 75 jaar. Dat is reden voor een feest, maar de omstandigheden zijn niet feestelijk. Het voortbestaan van Israël wordt bedreigd. Niet alleen door terrorisme of militaire dreiging van het buitenland, er is inmiddels ook gevaar van binnen uit. Al vanaf het begin van het aantreden van de regering Netanyahu is er felle tegenstand.

Justitiële hervormingen
Een van de grootste problemen, die de oppositie heeft met de nieuwe regering, is dat deze juridische hervormingen wil doorvoeren. Die moeten er toe leiden dat het hooggerechtshof aanzienlijk minder macht krijgt en het Israëlische parlement meer.

Volgens de Israëlische minister van Justitie Yariv Levin (van Likoed) bemoeit het hof zich teveel met kabinetsbesluiten en wetgeving vanuit het parlement. Het hof kan ingrijpen als er een parlementaire meerderheid is voor een wet en deze wet in strijd is met bestaande basiswetten. Het hof kan zo’n wet blokkeren door deze als “onredelijk” te bestempelen, dat kan zelfs zonder nadere toelichting.
Levin wil dat het hof wetten, die het parlement heeft aanvaard, alleen nog buiten werking kan stellen als daarvoor een speciale meerderheid is van alle15 rechters van het hof. Maar vervolgens zou de Knesset de wet alsnog opnieuw moeten kunnen aannemen met een eenvoudige meerderheid van 61 stemmen.

Een ander punt betreft benoemingen van rechters van het hooggerechtshof. Die worden nu nog benoemd door een gerechtelijke selectiecommissie, waarin rechters van het hof veel macht hebben. Daar wil Levin vanaf, door de commissie een andere samenstelling te geven, waardoor de regering controle verwerft over de benoeming van rechters.

Juridische tegenwerking
Een dag na de beëdiging van de regering Netanyahu op 29 december vorig jaar diende de MOG (Movement for Quality Government), een extreem-linkse Israëlische NGO (niet-gouvernementele organisatie), een verzoekschrift in bij het hooggerechtshof om te voorkomen dat Shas-leider Aryeh Deri als minister in de regering zou dienen. Het hof is op dit verzoekschrift ingegaan en heeft de benoeming van minister Deri afgewezen door die als onredelijk te bestempelen, zonder enige wettelijke motivatie. Dat is nu precies waar minister Levin vanaf wil.

Amerikaanse inmenging
De Amerikaanse regering bemoeit zich met binnenlandse aangelegenheden van Israël. Zo financiert Amerika al jaren de MOG-programma's voor democratisch onderwijs op Israëlische middelbare scholen. Er wordt naar gestreefd dat openbare scholen de Bijbel, Joodse geschiedenis en Joodse tradities niet meer onderwijzen. Daarnaast wordt er naar gestreefd om het Jodendom te vervangen door post-zionistische leerplannen en zo het Joodse karakter van Israël te vernietigen.
Maar de Amerikaanse inmenging gaat verder. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken financiert Israëlische activisten die protesten tegen de regering Netanyahu organiseren. Naar verluid ziet de huidige regering van de VS graag dat Netanyahu van het politieke toneel verdwijnt.

Geldvlucht
Leiders van het protest tegen de gerechtelijke hervormingen in Israël hebben techbedrijven opgeroepen om hun geld uit Israël te halen vanwege de zogenaamde "gevaarlijke situatie" waarin het land komt te verkeren als de hervormingen worden doorgevoerd. Eigenlijk riepen zij daarmee op tot een bankrun in Israël. Diverse firma’s gaven hier gehoor aan en maakten hun geld over naar de Silicon Valley Bank (SVB), een Amerikaanse bank waar veel techbedrijven hun geld al hadden uitstaan.

Dit was echter niet tot zegen van deze bedrijven. De in Californië gevestigde SVB moest door de gestegen rente staatsobligaties met verlies verkopen, terwijl de banktegoeden slechts tot een bedrag van $ 250.000,- waren gegarandeerd. Dit maakte rekeninghouders nerveus en zij uitten online hun zorgen. Aangejaagd door paniekerige berichtgeving op sociale media ontstond een razendsnelle bankrun, waardoor de SVB op 11 maart omviel.
De Amerikaanse regering heeft inmiddels toegezegd dat alle klanten weer over hun geld kunnen beschikken. Maar sinds die tijd zijn er nog meer Amerikaanse banken omgevallen en is het onrustig in de financiële wereld.

Demonstraties
Wekelijks zijn er grootschalige anti-regeringsdemonstraties geweest tegen de hervormingen van de rechterlijke macht die de regering Netanyahu wil doorvoeren. Vooral in Tel Aviv en in Haifa zijn er veel demonstranten op de been geweest. Volgens de demonstranten loopt de democratie in Israël gevaar. Maar tegelijkertijd erkennen zij de democratisch gekozen regering niet.

Dienstweigering
Ook op andere fronten wordt de nieuwe regering Netanyahu tegengewerkt. Begin maart kondigde een groep reservepiloten van de Israëlische luchtmacht aan dat ze, vanwege hun verzet tegen de wetshervorming van de regering van Netanyahu, niet zouden deelnemen aan hun trainingsmissie die week.
Maar veel steun kregen die dienstweigeraars niet. De meeste piloten stonden niet achter deze actie en de dienstweigeraars kregen een forse reprimande. Uiteindelijk kwamen ze allemaal opdagen.
Anders ligt het bij honderden reservisten die vrijwillig werken voor de militaire inlichtingendienst en voor cyberoorlog eenheden. Deze willen hun vrijwilligerswerk staken totdat de hervormingsvoorstellen van tafel zijn. Dit soort acties verzwakken de kwaliteit van het Israëlische leger. Vijandelijke mogendheden kunnen hiervan gebruik maken. Veel oppositieleden, zoals ex-premier Yair Lapid, staan dan ook niet achter deze vorm van protest.

Opschorting door stakingen
Maar ook de IDF-leiding is ongerust over deze ontwikkeling. Dat heeft er toe geleid dat de Israëlische minister van Defensie, Yoav Gallant, heeft gezegd te willen afzien van de hervormingen, want de veiligheid van de staat Israël komt zo in gevaar.
In reactie hierop heeft premier Netanyahu minister Gallant ontslagen als minister van Defensie. Dit leidde tot onvrede, zelfs in zijn eigen Likoed partij. In het land was de onvrede zo groot dat de Histadrut Arbeidsfederatie (de grootste vakbond) in allerlei sectoren stakingen organiseerden. Daardoor konden vluchten van het Ben Gurion vliegveld te Tel Aviv niet vertrekken en bleven winkelcentra, scholen en universiteiten dicht. Met de feestdagen van Pascha en de Onafhankelijkheidsdag voor de deur zag Netanyahu geen andere uitweg dan op 27 maart aan te kondigen dat de bespreking van hervormingen in de Knesset met minstens een maand worden uitgesteld.
Hierop werden de stakingen opgeheven, maar de rust in het land keerde slechts gedeeltelijk terug. Er kwamen demonstraties van links-progressieven, die geen uitstel, maar afstel willen van de gerechtelijke hervormingen. Maar er kwamen ook demonstraties van rechts-conservatieven en orthodoxen, die juist voorstanders zijn van de gerechtelijke hervormingen. Inmiddels heeft Netanyahu het ontslag van minister Gallant als minister van Defensie teruggedraaid. Maar Israël blijft erg verdeeld en dat komt de stabiliteit van het land niet ten goede.

Deal Iran met Saoedi-Arabië
Op 10 maart hebben in Peking vertegenwoordigers van Iran en Saoedi-Arabië een akkoord gesloten onder bemiddeling van China. Afgesproken is om binnen 2 maanden de verbroken diplomatieke betrekkingen weer te herstellen en zich niet meer te mengen in elkaars binnenlandse aangelegenheden. Naar verluid heeft Iran er ook mee ingestemd om de Houthi's, een sjiitische Jemenitische rebellengroep, niet meer te bewapenen, maar dit staat niet in de officiële ondertekende overeenkomst.
Voor China heeft dit als voordeel dat het land een belangrijkere speler wordt op het wereldtoneel. Ook loopt de olielevering aan China zo minder gevaar.
Voor Saoedi-Arabië is het voordeel dat het zo minder kans heeft om aangevallen te worden door Iran. In de Verenigde Staten hebben de Saoedi’s nog amper vertrouwen.
Voor Iran is er het voordeel dat het zo minder te duchten heeft van Israël, want Saoedi-Arabië wil geen oorlog met Iran en ook niet dat Israël nog gebruik maakt van Saoedisch grondgebied voor een eventuele aanval op Iran. Voor een aanval op Iran is Israël nu aangewezen op het grondgebied van Azerbeidzjan, het land dat op slechte voet staat met Iran.

Gevaarlijke situatie
De staatsveiligheid van Israël is nu bijna net zo penibel als tijdens de Yom Kippoer-oorlog in oktober 1973. Israël wordt bedreigd door pro-Iraanse milities in Libanon (Hezbollah), Syrië, Gaza (Palestijnse Islamitische Jihad) en Jemen (Houthi's).

Daarnaast wil Iran Israël vernietigen, het land kan op elk moment de beschikking hebben over kernwapens en staat inmiddels op goede voet met Rusland, China en Saoedi-Arabië.
Daar komt nog bij dat de Israëlische liberale linkerzijde niet alleen fanatiek heeft geprotesteerd tegen de hervormingen van het gerechtelijk apparaat, maar ook burgers heeft opgeroepen om geen militaire functies meer te vervullen, waardoor het leger verzwakte. En er zijn stakingen geweest. Die onrust kan weer oplaaien.

Israël zal, net als de rest van de wereld, het nog heel moeilijk krijgen in de aanstaande grote verdrukking. Intussen mogen wij voorbede doen voor de vrede van Jeruzalem (Psalm 122:6), voor de regering van Israël, voor de demonstranten dat hun ogen open gaan en voor bescherming van Gods kinderen In Israël. Daarbij mogen wij uitzien naar de komst van onze Heer Jezus Christus om ons te halen. Maranatha!

Kees Noorlander

© 

Neem een (proef)abonnement

Lijst Zoeklicht artikelen

Home